Hoegaarden is een bezienswaardige gemeente met een merkwaardig en rijk verleden.
Haspengouw was met een overvloed aan bossen, weiden, akkerland en rivieren door de eeuwen heen een ideaal nederzettingsgebied der volksstammen met gemakkelijk bereik langs reeds bestaande Romeinse wegen (oude namen zoals ‘Cruy wech’, ‘Oude Baen’, ‘Konincklijke wech’, ‘heerbaan’).
Heel merkwaardig is de dorpskern met daarrond een 10t-tal gehuchten waarvan sommige op dorpjes lijken met eigen kerk of kapel. We kennen in Brabant of Haspengouw geen enkele gemeente met zoveel belangrijke gehuchten. In 1489 maakte men gewag van zelfs 12 gehuchten die als volgt klonken: Opovelair, Kerckovelair, Bost, Ast, Rommelsom, Elst, Nederhem, Aelst, Couwenberghe, Schoer, Houthem ende Hoxhem. Alles laat vermoeden dat deze toestand van groepering van gehuchten een gevolg is van het feit dat Hoegaarden eens het bestuurscentrum van een graafschap Brunengeruz is geweest.
Op de hoogvlakte van gehucht Sint-Katharina-Hauthem overschouwen we het grondgebied. In de voormiddag dalen we af naar het Meenbeekdal met het belangrijkste verscholen gehucht Hoksem. In de namiddag verkennen we de Schoorbeekvallei. Nu een onbewoonde plaats – maar in vroegere tijden was het Schoor ook een bijzonder gehucht. Het was het domein van de Heren, de Ridders van Schoor – in de 12de/13de E – grondeigenaars die behoorden tot een oud adellijk geslacht. Het laatste overgebleven gebouw dat deel uitmaakte van het kasteel van Schoor (bouw vóór 1290) was de graanwatermolen – afgebrand in 1865. De Schoorbeek neemt haar oorsprong voorbij Sluizen (L’Ecluse – Beauvechain), vloeit met een grote S-bocht door de verdwenen gehuchten Schoor en Kouwenberg en verder door Aalst en Nerm, Mullekom, Hoegaarden om daar, voorbij het klooster van Mariadal in de Gete uit te monden. Schoor, uit het Germaans ‘skauro’, betekent moeras. De vallei is een mozaïek van graslanden, rietpercelen, elzebroek en moerassige ruigten. Natuurherstellingswerken verhogen het waterbergend vermogen van de vallei. In periodes met veel neerslag wordt het water langer vastgehouden in dit natuurgebied, waardoor de stroomafwaarts gelegen dorpskernen gevrijwaard worden van waterellende. Door het vernatten van de percelen langs de beek kunnen de rietlanden uitbreiden. Zo ontstaat het favoriete biotoop voor riet- en moerasvogels als de kleine karekiet, sprinkhaanzanger en rietgors.
Praktische afspraken:
- 9u30 – samenkomst aan de Sint-Katharina-kapel te Sint-Katharina-Hauthem – Hauthem ter hoogte v. huisnr. 95 – 3320 Hoegaarden – parkeren in de omgeving – wandeling door Hauthem en Hoksem
- Tss. 12u30/13u – terug aan de auto’s voor verplaatsing naar café Den Venetiaen – Gemeenteplein 22 – 3320 Hoegaarden voor de lunch (lunchpakket mits consumptie) – parkeren in de omgeving
- ca 14u15 – samenkomst aan de kleine parking (5 pl.) – Waversesteenweg – rechts van huisnr. 2 – 3320 Meldert (Hoegaarden) – parkeren in de omgeving – wandeling door de Schoorbeekvallei
- Contact: Karin Frederickx – gsm 0498 771337